Choroby cywilizacyjne

Choroby cywilizacyjne to zespół różnorodnych przypadłości, które wraz z rozwojem cywilizacji stają się dla ludzi coraz większym zagrożeniem, a ryzyko nabawienia się ich – miarowo wzrasta z roku na rok. Do jednego z najpoważniejszych schorzeń tego typu należą bez cienia wątpliwości nowotwory. Jak się przed nimi chronić, jak je rozpoznać i jak leczyć? Dowiecie się tego z naszego artykułu!

Nowotwór – co to takiego?

Według encyklopedycznej definicji nowotwór to nic innego, jak tkanka rozrastająca się w niekontrolowany przez organizm sposób, omijająca ograniczenia czynników dbających o odpowiedni wzrost, dojrzewanie czy działanie komórek. Rozwija się on samodzielnie nawet po wyeliminowaniu przyczyny jego powstania, utrwalając patologiczne cechy.

Z uwagi na poziom zagrożenia, jaki stanowi dla organizmu, tempo rozwoju oraz wykrywalność, nowotwory dzieli się najczęściej na dwie podstawowe kategorie:

• łagodne, które cechują się brakiem przerzutów, z reguły nie doprowadzają do zniszczenia tkanek otaczających zmiany rakowe, nie odtwarzają się także po usunięciu
• złośliwe, które w odróżnieniu od łagodnych posiadają tendencję do odrastania i szybkiego rozwoju

Profilaktyka i statystyki

Cywilizacyjny charakter choroby najczęściej najlepiej wyraża się w liczbach – tak właśnie jest też z nowotworem, na który z roku na rok zapada coraz więcej ludzi. W 2016 roku na nowotwór złośliwy chorowało w Polce około 164 tysiące osób[1], podczas gdy jeszcze w 2013 – jedynie nieco ponad 150 tysięcy[2]. Tym samym stanowiły on w 2016 roku drugą najczęstszą przyczynę zgonów w Polsce, powodując we wspomnianym okresie śmierć niemalże 28% cierpiących na niego mężczyzn oraz 24% kobiet.

Jak w takim razie najlepiej chronić się przed rakiem, jak często potocznie określany jest nowotwór? Istnieje kilka prostych sposobów, by ograniczyć ryzyko zachorowania!

• alkohol oraz papierosy – wstrzemięźliwość i nienadużywanie alkoholu oraz papierosów to jeden z najczęściej wymienianych sposobów na znaczące zmniejszenie szansy zachorowania[3]
• aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia, niezależnie od stopnia intensywności, działają zbawiennie na organizm; w tym, między innymi, skutecznie chronią przed nowotworami.
• otyłość – problemy z wagą wymienia się jako jeden z powodów zachorowań na raka
• dieta – odpowiednie żywienie pozwala nie tylko skutecznie walczyć z otyłością, ale również zapewnia organizmowi niezbędną dawkę witamin i minerałów. Ocenia się, że blisko 30% nowotworów powstaje jako następstwo złego odżywania[4]

Warto pamiętać, że jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki nowotworowej pozostają regularne badania, szczególnie jeśli w rodzinie występowały przypadki zachorowań.

Diagnostyka nowotworowa – jak rozpoznać raka?

Same nowotwory złośliwe to grupa około 100 schorzeń. Nie dziwi zatem fakt, że ciężko mówić o diagnostyce i rozpoznawalności zmian nowotworowych bez wizyty u specjalisty. Istnieje jednak kilka czynników, o których należy pamiętać, gdyż mogą być one powiązane z chorobą. Mowa o:

• Przewlekłym, powtarzającym się bólu o niesprecyzowanym podłożu
• Gorączce powstałej bez wyraźnej przyczyny
• Nagłej utracie wagi
• Powtarzających się krwawieniach, również krwi w moczu czy stolcu
• Zmianach skórnych

Rodzaje badań, które pozwalają skuteczniej ocenić informacje na temat zmian nowotworowych w organizmie to między innymi tomografia komputerowa, USG, RTG czy MRI.

Leczenie raka

Uniwersalny lek na raka nadal pozostaje poza zasięgiem nauki – mimo to istnieją sposoby, które pozwalają skutecznie przedłużyć życie chorego, lub całkowicie usunąć z jego organizmu nowotworowe zmiany. Zalicza się do nich:

• leczenie radioterapią – metoda bazująca na wykorzystaniu dużo większej podatności komórek rakowych na wpływ promieniowania.
• leczenie chirurgiczne – wycinanie zmian nowotworowych, wraz z niewielką częścią otaczających je zdrowych tkanek
• leczenie chemioterapią – metoda leczenia farmakologicznego, zakładająca podawanie leków powodujących uniemożliwienie wzrostu guza, łącząca się jednak z negatywnymi konsekwencjami takimi jak ogólne wyjałowienie organizmu.

Pamiętać należy również o tym, że walka z rakiem nie ogranicza się jedynie do momentu, w którym pozbawia się organizm komórek nowotworowych. Po okresie hospitalizacji przychodzi czas na rehabilitację, w której nieodzowna jest pomoc odpowiedniego fizjoterapeuty. Ćwiczenia usprawniające są nieodzownym elementem leczenia onkologicznego[5], dlatego warto postawić na sprawdzonych specjalistów w tej dziedzinie. W MediStuff chętnie udzielimy informacji dotyczących rehabilitacji w tym zakresie; nasi terapeuci dysponują we wspomnianym zakresie nie tylko bogatą wiedzą teoretyczną, ale również nabytą przez lata praktyką!

[1] U. Wojciechowska, K. Czaderny, A. Ciuba, P. Olasek, J. Didkowska, Nowotwory złośliwe w Polsce w 2016 roku, s. 7.

[2] Wojciechowska Urszula, Didkowska Joanna. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie. Dostępne na stronie http://onkologia.org.pl/raporty/, dostęp z dnia 31/03/2019.

[3] M. Szkiela, H. Worach-Kardas, J. T. Marcinkowski, Nowotwór złośliwy piersi – epidemiologia, czynniki ryzyka, znaczenie profilaktyki pierwotnej i wtórnej [w:] Problemy Higieny i Epidemiologii, r. 2014, nr. 95(2), s. 299.

[4] Wojciechowska Urszula, Didkowska Joanna. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie. Dostępne na stronie http://onkologia.org.pl/raporty/, dostęp z dnia 31/03/2019.

[5] H. Tchórzewska-Korba, Rehabilitacja w onkologii [w:] Podstawy onkologii klinicznej, s. 231.