Cukrzyca – charakterystyka choroby

Cukrzyca to choroba, na którą liczba zachorowań systematycznie wzrasta z roku na rok. Zalicza się do niej grupę przypadłości, które powodują podwyższenie poziomu glukozy we krwi chorego. Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę cierpi około 5 milionów osób – między innymi z uwagi na tak dużą zachorowalność warto bliżej zainteresować się tym tematem.

Cukrzyca – czym się charakteryzuje?

Cukrzyca to choroba, która towarzyszy ludziom od dawna – pierwsze jej przypadki odnotowywano około 2500 lat przed naszą erą![1]   Zalicza się ją do chorób przewlekłych i cywilizacyjnych, metabolicznych, które charakteryzują się błędnym wydzielaniem insuliny do organizmu, lub jej nieprawidłowym działaniem. Rozróżnia się dwa typy cukrzycy:

• typ 1 – dotykający osób o różnym wieku, ale zdecydowanie bardziej powszechny pośród ludzi młodszych.
• typ 2 – na który zapadają głównie osoby dorosłe, przyczynowo związany z otyłością, nieodpowiednią dietą, stresem.

Na szczególną uwagę zasługuje również cukrzyca ciążowa, która związana jest bezpośrednio z okresem ciąży. Nie jest dokładnie znana przyczyna jej powstawania, jasnym jest jednak, że wynika bezpośrednio z problemów organizmu matki, z wytworzeniem odpowiedniej ilości insuliny potrzebnej w trakcie cięży. Wiąże się ona bezpośrednio z nadwagą, jednak wśród czynników ryzyka znajdują się także uwarunkowania genetyczne, dlatego warto sygnalizować pojawiającą się w historii rodziny cukrzyce lekarzowi prowadzącemu ciążę.

Objawy choroby

Z uwagi na zróżnicowanie cukrzycy na dwa typy, objawy przypadłości również charakteryzują się pewną różnorodnością. Cechą wspólną jest zwiększone pragnienie i oddawanie moczu, jednak reszta oznak różni się między sobą.

Objawy cukrzycy typu 1 są zdecydowanie bardziej zauważalne, gdyż rozwija się ona w sposób nagły. Zalicza się do nich miedzy innymi ogólne zmęczenie, problemy ze wzrokiem, spadek masy ciała.

W cukrzycy typu 2 wykrywalność choroby może sprawiać trudność; często postępuje ona bezobjawowo. Charakteryzuje się brakiem energii, powolnym gojeniem się ran, nawracaniem infekcji, wzrostem łaknienia oraz drętwieniem kończyn.

W przypadku wystąpienia podobnych objawów lekarz na podstawie doustnego testu tolerancji glukozy jest w stanie ocenić, czy pacjent faktycznie choruje na cukrzycę.[2]

Leczenie cukrzycy

Chociaż cukrzyca to choroba nieuleczalna, jednak jej wczesne rozpoznanie oraz odpowiednie przygotowanie pozwala znacząco zwiększyć jakość życia podczas walki z chorobą.

Dlatego właśnie w zależności od typu choroby stosuje się leczenie, które pozwala na poprawę jakości życia, utrzymanie ogólnej sprawności oraz zapobieganie następstwom choroby, która nieleczona doprowadzić może do konsekwencji tak poważnych, jak niewydolność nerek, udar mózgu czy choroba wieńcowa.

W przypadku cukrzycy typu 1 zaleca się zmianę nawyków żywieniowych, oraz wykluczenie z diety produktów, które mogą odpowiadać za nasilenie choroby. Powszechnie stosowanym lekiem pozostaje w tym przypadku insulina, podawana za pomocą wstrzykiwacza lub pompy, trwają jednak badania dotyczące opracowywania nowych środków zapobiegania chorobie. W kontrolowaniu choroby nieodzowne jest także regularne mierzenie poziomu cukru we krwi.[3]

W cukrzycy typu 2 należy zwracać szczególną uwagę na walkę z otyłością poprzez regularne ćwiczenia i aktywność fizyczną, która obniża insulinooporność. W odróżnieniu od typu 1, w typie 2 stosuje się nieco bardziej rozbudowaną farmakoterapię, taką jak metformina, tolbutamid czy glibenklamid.[4]

Postęp technologii i medycyny pozwala coraz lepiej radzić sobie z cukrzycą – pomimo tego, że jest ona chorobą cywilizacyjną, rozwój cywilizacyjny pozwala również łatwiej znosić jej skutki i szybciej rozpoznawać objawy. Dzięki temu cukrzycy objęci odpowiednią opieką lekarską mogą cieszyć się zdecydowanie lepszymi warunkami życia niż kilka lat temu.

[1] J. Nóżka, Cukrzyca. Przyczyny, objawy, farmakoterapia. Choroby towarzyszące cukrzycy, s. 2.

[2] M. Górska-Ciebiada, M. Loba, M. Barylski, M. Ciebiada, Rozpoznawanie i leczenie cukrzycy  – co nowego w wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego? [w:] Geriatria, r. 2016, nr. 10, s. 113.

[3] J. Nóżka, Cukrzyca. Przyczyny, objawy, farmakoterapia. Choroby towarzyszące cukrzycy, s. 4.

[4] Tamże, s. 5.