Elektroterapia – czym jest i co wyróżnia ją wśród innych form fizykoterapii

Jedną z metod fizykoterapii, której popularność łączy się z ogromną skutecznością, jest elektroterapia. Bywalcy naszego bloga mieli okazję czytać o niej na łamach naszego artykułu o fizykoterapii – w tym tekście skupiamy się jednak jedynie na elektroterapii, jej działaniu, zaletach oraz cechach charakterystycznych.

Elektroterapia w historii

Historia elektroterapii to tak naprawdę historia ludzkiej cywilizacji od zarania jej dziejów – bowiem już w najwcześniejszych etapach jej istnienia wykorzystywano elektryczność w medycynie. Za kolebkę udokumentowanych działań tego typu uznać należy oczywiście Grecję, gdzie w okolicach 400 roku przed naszą erą stosowało się okłady z żywej ryby wydzielającej wyładowania elektryczne. W ten sposób leczono między innymi ból.^[1]

Jest to, oczywiście w pewnym uproszczeniu, metoda działania oraz cel elektroterapii również w XXI wieku.

Elektroterapia – co to takiego?

Elektroterapia zakłada wykorzystanie prądu stałego oraz prądów impulsowych do różnorodnych celów medycznych. Prąd stały odpowiada za pobudzanie działania nerwów, zwiększenie ukrwienia stymulowanej okolicy, dlatego często wykorzystuje się go w leczeniu bólu. Zasadniczo opiera się na wykorzystywaniu prądu o niewielkim napięciu.

Nieco bardziej szczegółowe zasady działania elektroterapii można omówić w zależności od konkretnego zabiegu, który wchodzi w jej skład:

• galwanizacja – w tym przypadku chory poddawany jest działaniu prądu stałego o niskiej częstotliwości. Cechuje się prostotą wykonywania; wykorzystuje się w niej dwie elektrody, które następnie układa się na ciele osoby poddawanej zabiegowi, w odpowiednio wybranym miejscu. Stosowana na nerwobóle i w chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa, ale również w porażeniach i kłopotach z krążeniem.
• elektrostymulacja mięśni – wykorzystywana w celu aktywizacji porażonych kończyn, zamieszczane na ciele elektrody odpowiadają za wprowadzenie mięśni w fazy skurczu i odpoczynku, w ten sposób gwarantując porażonym miejscom poprawę krążenia oraz ogólną symulację ruchu.
• elektrostymulacja metodą TENS – wyjątkowo prosta metoda elektroterapii, polegająca na zamocowaniu na wybranym obszarze ciała dostosowanych do tego elektrod. Znajduje swoje zastosowanie w leczeniu bólu. Jej popularność związana jest ściśle z możliwością samodzielnego stosowania terapii dzięki dostępności przenośnych aparatów TENS.
• elektroterapia prądem mikroamperowym (MET) – wykorzystuje prąd stały o niewielkim napięciu, mierzony w mikroamperach, pozwalając tym samym na symulowanie procesów aktywności zachodzących w tkance nerwowej. Cieszy się dużą efektywnością terapeutyczną.^[2]
• jonoforeza – sposób wprowadzania w tkankę jonów leków, wykorzystując do tego prąd stały. Ten rodzaj terapii wykorzystuje się w leczeniu bólu, ale i różnorakich stanów zapalnych, chorób zwyrodnieniowych i reumatycznych, neuralgii.

Wyżej wymienione rodzaje zabiegów wchodzących w skład szeroko rozumianej elektroterapii to jedynie kilka z wielu form wykorzystywania energii elektrycznej do likwidowania bólu oraz pobudzania pracy organizmu.

Elektroterapia – zalety i przeciwwskazania

Jak można zauważyć, mnogość form elektroterapii umożliwia stosowanie jej w wielu różnorodnych przypadkach. W dużej mierze skupia się ona na leczeniu bólu oraz porażeń (między innymi wiotkiego czy spastycznego), ale nie tylko; skuteczność tej formy fizykoterapii wykorzystuje się między innymi:

• w leczeniu zaburzeń neurologicznych
• w regulowaniu ciśnienia krwi
• do zwiększania napięcia mięśniowego
• do zwiększenia ukrwienia organizmu
• w leczeniu zapaleń nerwów
• do przyspieszania regeneracji tkanek

Różnorodne mechanizmy działania prądu, które wykorzystują poszczególne sposoby elektroterapii, nie pozwalają na łatwe wyróżnienie ogólnych przeciwwskazań; warto pamiętać, że o ile prawidłowo wykonana elektroterapia należy do bardzo bezpiecznych zabiegów, o tyle przed przystąpieniem do niej często należy wykonać kilka badań pozwalających stwierdzić, czy dana osoba nadaje się do jej przeprowadzenia.

Zasadniczo zakłada się, że z elektroterapii powinny zrezygnować osoby, które posiadają wszczepiony rozrusznik serca lub endoprotezę, chorują na nowotwory, posiadają zmiany naskórne lub chorują na zapalne stany skóry, cierpią na miażdżycę, zakrzepy i zapalenia żył, albo znajdują się w stanie ciąży.

Stosując się do powyższych zasad i przykładając szczególną wagę do kwestii konsultacji z lekarzem, można mieć pewność, że elektroterapia z dużą skutecznością pomoże poradzić sobie z wieloma schorzeniami. W przypadku pytań związanych z tą lub innymi metodami fizykoterapii, zachęcamy do kontaktu – specjaliści MediStuff udzielą wyczerpujących odpowiedzi popartych nie tylko wiedzą, ale i doświadczeniem.

^[1] R. F. Mould, J. N. Aronowitz, Rozwój wiedzy o elektryczności i elektroterapii ze szczególnym uwzględnieniem promieni X i leczenia raka [w:] Nowotwory, r. 2006, nr 56, s. 712.

^[2] A. Pyszora, J. Kujawa, Zastosowanie elektroterapii w leczeniu bólu [w:] Polska Medycyna Paliatywna, r. 2003, s. 168.