Migrenowe bóle głowy – przyczyny i sposoby leczenia

Każdy z nas w swoim życiu niejednokrotnie borykał się z bólem głowy. Jego przyczyn doszukiwać można się w wielu różnych czynnikach, jednak na tle zwyczajnych, powtarzalnych dolegliwości związanych z bólem głowy, wyraźnie wyróżnia się migrena. Czym jest migrena i jakie są sposoby leczenia tej wyjątkowo przykrej przypadłości? Dowiecie się tego z poniższego artykułu!

Migrena – co to takiego?

Migrena to wyjątkowo dotkliwie schorzenie neurologiczne, dla przebiegu którego charakterystyczne są przewlekłe i ostre bóle głowy, nierzadko występujące wspólnie z nudnościami oraz zwiększoną wrażliwością chorego na bodźce zewnętrzne, takie jak światło czy dźwięk.^[1]

Określenie migrena nie dotyka pojedynczego problemu – charakteryzuje raczej złożoną jednostkę chorobową, dlatego też w wyniku działań International Headache Society powstał system klasyfikujący migrenowe bóle głowy. Przyjęte w ten sposób kryteria diagnostyczne opisują dokładnie cechy bólu migrenowego, charakteryzując w ten sposób chorobę.

Według nich najczęściej występującym rodzajem migreny jest migrena bez aury, skutkująca przewlekłymi atakami bólu trwającymi od kilku godzin do nawet trzech dni,  zlokalizowanymi jednostronnie, pulsującymi, nasilającymi się w trakcie wykonywania aktywności fizycznej, pojawiającymi się w towarzystwie nudności, nadwrażliwości na dźwięk oraz światło.

Jeśli chodzi o kryteria diagnostyczne dla migreny z aurą, wyróżnia je obecność dodatkowych czynników, takich jak odwracalne zaburzenia widzenia (jak na przykład światła, plamy, cienie lub częściowe niedowidzenie), zaburzenia czucia oraz mowy.^[2]

Należy także podkreślić, że ważną cechą migreny jest jej samoistność, to jest brak powiązania z innymi jednostkami chorobowymi.

Epidemiologia migrenowych bólów głowy

Migrena to schorzenie powszechne, występujące w całej populacji w granicach kilkunastu procent. Przyjmuje się, że około 10% chorych stanowią mężczyźni, a około 15% – kobiety. Jednak nie tylko płeć ma duże znaczenie w przypadku migreny; drugim niezwykle ważnym czynnikiem mającym wpływ na zapadalność na chorobę jest wiek.

U ponad 90% chorych migrena po raz pierwszy pojawia się przed 40 rokiem życia, a zapadalność na przypadłość po 50 roku życia jest niezwykle rzadka.^[3]

Około jedna czwarta chorych uskarża się na migreny powiązane z aurą, a dolegliwość pojawia się wśród nich – uśredniając – raz lub dwa razy na miesiąc.

Jak rozpoznać migrenę?

Rozpoznanie migreny nie należy do zadań trudnych – lekarz jest w stanie określić i zakwalifikować ból głowy jako migrenowy w oparciu o wspomniane wcześniej czynniki. Ważnym jest jednak, by pierwszy napad migrenowy odróżnić od ewentualnych poważniejszych jednostek chorobowych, takich jak krwotok śródmózgowy, czy zapalenie opon mózgowych lub mózgu.

W przypadku problemów z diagnostyką pomocne mogą okazać się badania takie jak rezonans czy tomografia komputerowa, które pozwalają wykluczyć inne powody bólu głowy, niż schorzenie migrenowe.

Leczenie migreny

Migrena w dużej mierze utrudnia życie osób, które na nią chorują. Pojawiające się nagle bóle głowy, często o bardzo dużej sile, pojawiające się w towarzystwie zaburzeń mowy czy widzenia, a także nudności i wymiotów, w dużej mierze wykluczają możliwość normalnego funkcjonowania w chwilach, w których pojawia się migrena. Migrenę często określa się jako chorobę niezwykle „kosztowną” – mowa tu nie tyle o kwestiach związanych z leczeniem, a o efekcie, jaki przynosi gospodarce obciążenie chorych bólem głowy, który uniemożliwia im funkcjonowanie w życiu codziennym i pracy.

Dlatego tak ważne jest skuteczne leczenie migreny. Skupia się ono na dwóch głównych celach: zlikwidowaniu bólu oraz zapobieganiu wystąpienia napadu migrenowego w przyszłości.

W przypadku pierwszego celu, bardzo ważna jest współpraca z lekarzem, który pomoże nie tylko ocenić konieczną dawkę środków przeciwbólowych oraz ich rodzaj, w zależności od indywidualnych reakcji organizmu. Ważnym jest, by w przypadku migreny objawiającej się aurą leki podać jeszcze przed rozwinięciem się dolegliwości bólowych.

Jeśli chodzi o leczenie profilaktyczne, chroniące przed napadami, należy skupić się na znalezieniu i wyeliminowaniu przyczyn powstawania migreny – umożliwi to na przykład prowadzenie dziennika migren, który pozwoli na odkrycie czynników mogących prowokować napady. W leczeniu profilaktycznym najczęściej stosuje się leki takie jak propranolol, kwas walproinowy czy leki trójpierścieniowe.

Niezależnie od natężenia bólu warto pamiętać o tym, że migrena to choroba którą można i należy leczyć. Szczególnie ważna jest w tym przypadku również profilaktyka, która pomaga wykluczyć inne groźne schorzenia mogące powodować bóle głowy.

[1] M. Misiuk-Hojło, A. Burek, Czy migrena jest czynnikiem ryzyka jaskry? [w:] Ophthatherapy, nr 4, r. 2017, s. 193.

[2] M. Linde, Migrena: współczesne kierunki leczenia [w:] Acta Neurologica Scandinavica, nr 114, r. 2016, s. 74.

[3] H. Wójcik-Drączkowska, M. Bilińska, W. Nyka, Migrena – rozpoznanie i leczenie [w:] Forum Medycyny Rodzinnej, tom 1, nr 2, r. 2007, s. 110.