Nietrzymanie moczu – choroba cywilizacyjna

Nietrzymanie moczu to wstydliwy problem, o którym mówi się stosunkowo niewiele i niechętnie – badania dowodzą jednak, że dotyka on w samej Polsce nawet pięć milionów osób! Właśnie z uwagi na powszechność tej przypadłości warto popularyzować wiedzę na jej temat. Skąd bierze się nietrzymanie moczu, z jakimi kłopotami się wiąże? Dowiecie się tego z poniższego artykułu!

Różne powody tej samej dolegliwości – niejednorodna geneza problemów z nietrzymaniem moczu

Chociaż kłopoty z nietrzymaniem moczu łączy sam efekt przypadłości, jej geneza może być diametralnie różna dla każdego konkretnego przypadku. Problem, z którym boryka się nawet do 200 milionów ludzi[1] na świecie, generuje olbrzymie koszta leczenia,  odbijając się echem nie tylko na fizycznym, ale i psychicznym zdrowiu chorych.

Wśród przyczyn powstawania kłopotów z nietrzymaniem moczu wyróżnia się między innymi nadmierny wysiłek i stres, zaburzenie działania mechanizmów mięśnia wypieracza, połączenie obu wcześniejszych czynników, a także wady rozwojowe.[2]

Wysiłkowe nietrzymanie moczu łączy się bezpośrednio z momentami, w którym pracy fizycznej towarzyszy samoistne wyciekanie moczu, często występujące również podczas zwiększania się ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas intensywnego kaszlu, psikania czy śmiechu. Pojawia się ono pomimo braku uczucia wypełnienia pęcherza. Klasyfikuje się jego trzy stopnie zaawansowania, w zależności od nasilenia objawów, gdzie stopień pierwszy zakłada występowanie popuszczania moczu jedynie w stanie znacznego wysiłku, a trzeci – w przypadku chodzenia, a nawet nieruchomej pozycji ciała. Istnieje wiele teorii dotyczących przyczyn powstawania WNM (wysiłkowego nietrzymania moczu); najpopularniejsze skupiają się na defektach tkanki. Jest to charakterystyczny rodzaj nietrzymania moczu najczęściej występujący u kobiet.

Naglące nietrzymanie moczu, powiązane z problemami mięśni zwieracza, polega na mimowolnym przeciekaniu moczu w momencie zwiększonego parcia na pęcherz. Jego genezy doszukuje się w problemach związanych z mięśniami wypieracza; jego różnorodne dysfunkcje mogą bezpośrednio wpływać na wywoływanie nieprawidłowości w działaniu między innymi pęcherza.

Mieszana postać naglącego i wysiłkowego nietrzymania moczu dotyczy przypadłości, w których łączą się objawy jednej i drugiej formy.[3] Dodatkowo rozróżnia się także problemy związane bezpośrednio z dysfunkcjami narządów i/lub tkanek, których nie zalicza się do żadnej z wyżej wspomnianych grup.

Nietrzymanie moczu jako problem ekonomiczny i społeczny

Choroby cywilizacyjne to grupa przypadłości, na których powstawanie mają wpływ czynniki powiązane z rozwojem cywilizacji. Badania udowadniają, że nietrzymanie moczu skorelowane jest nie tylko z wiekiem, ale również miejscem zamieszkania. Zauważyć należy, że w obliczu tych faktów problem nietrzymania moczu staje się coraz większym kłopotem dla społeczeństw starzejących się. O ile brakuje danych dotyczących nakładów kosztów ponoszonych przez służbę zdrowia w celu leczenia problemów z nietrzymaniem moczu w Polsce, o tyle w Stanach zjednoczonych wyliczono, że fundusze przeznaczane na radzenie sobie z tym problemem porównywalne są do tych wydawanych na tak częste schorzenia jak osteoporoza czy zapalenie stawów.[4]

Między innymi z uwagi na to warto jest rozpowszechniać wiedzę na temat problemów z nietrzymaniem moczu. Chociaż nie zagrażają one życiu, odbijają się szerokim echem na zdrowiu psychicznym chorego, a tabuizacja kłopotów nie pozwala na opracowywanie wiarygodnych statystyk i badań.

Leczenie nietrzymania moczu

Zanim przystąpi się do leczenia nietrzymania moczu, należy odnaleźć konkretną przyczynę pojawiania się problemu. W oparciu o nią lekarz może dobrać odpowiednie sposoby leczenie, wśród których znajdują się między innymi:

– elektroterapia – jej pozytywne cechy opisywaliśmy niedawno w jednym z naszych artykułów. W leczeniu moczu sprawdza się jako zabieg pobudzający pracę mięśni. Często wykorzystuję się w tym konkretnym przypadku metodę TENS.

– ćwiczenia mięśni miednicy – ćwiczenia skupiające się na usprawnianiu działania mięśni dna miednicy należą do skutecznej formy terapii problemów z nietrzymaniem moczu. Regularny trening mięśni pomaga osiągnąć lepszą kontrolę ich pracy.

– masaż – sposoby rehabilitowania za pomocą masażu pozwalają pozbyć się problemów z nietrzymaniem moczu w pewnych określonych przypadkach. Terapia tego typu zakłada znormalizowanie napięcia mięśniowego w okolicy pęcherza, poprawę funkcji zwieracza oraz przywrócenie odpowiednie ukrwienie okolicy pęcherza.[5]

Istnieje także kilka ogólnych zasad, których warto trzymać się w przypadku pojawienia problemów z nietrzymaniem moczu; w tym przypadku mowa o zmianie trybu życia, zaniechaniu używek, leczenie objawowe. Najważniejszym pozostaje to, by pamiętać, że problem z nietrzymaniem moczu to choroba taka, jak każda inna – z którą można sobie radzić, a która nie jest bynajmniej powodem do wstydu.

Podsumowanie

Nietrzymanie moczu to istotny problem zdrowotny i cywilizacyjny, który wpływa na życie wielu ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się trudnościami w kontrolowaniu oddawania moczu, co prowadzi do niekontrolowanych wycieków. Jest to schorzenie często niedostatecznie dyskutowane i uważane za “wstydliwe”, mimo że znacząco obniża jakość życia osób nim dotkniętych.

Przyczyny nietrzymania moczu są zróżnicowane i mogą obejmować osłabienie mięśni dna miednicy, zmiany hormonalne, urazy czy przewlekłe choroby. Istnieje kilka typów nietrzymania moczu, takich jak nietrzymanie wysiłkowe, naglące i mieszane, z których każdy wymaga odmiennych metod leczenia. Rozpoznanie i odpowiednia terapia są kluczowe dla poprawy komfortu życia pacjentów. Możliwości leczenia obejmują ćwiczenia mięśni dna miednicy, farmakoterapię oraz terapie behawioralne, a w niektórych przypadkach również interwencje chirurgiczne.

Nietrzymanie moczu wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na aspekty psychiczne i społeczne życia pacjentów. Osoby cierpiące na to schorzenie często borykają się z obniżonym poczuciem własnej wartości oraz społeczną izolacją. Dlatego ważne jest, aby zwiększać świadomość na temat nietrzymania moczu oraz promować otwartą dyskusję, co może pomóc w szukaniu odpowiedniej pomocy i wsparcia dla osób dotkniętych tym problemem.

[1] G. Surkont, E. Wlaźlak, J. Suzin, Nietrzymanie moczu u kobiet – problem społeczny, medyczny i naukowy [w:] Przegląd menopauzalny, r. 2003, s. 59.

[2] A. M. Borowicz, K. Wieczorowska-Tobis, Metody fizjoterapeutyczne w leczeniu nietrzymania moczu [w:] Gerontologia Polska, t. 18, nr 3, s. 114.

[3] G. Surkont, E. Wlaźlak, J. Suzin, Nietrzymanie moczu u kobiet – problem społeczny, medyczny i naukowy [w:] Przegląd menopauzalny, r. 2003, s. 60-61.

[4] A. M. Borowicz, K. Wieczorowska-Tobis, Metody fizjoterapeutyczne w leczeniu nietrzymania moczu [w:] Gerontologia Polska, t. 18, nr 3, s. 115.

[5] Tamże, s. 117.