Rehabilitacja metodą NDT-Bobath – zalety i pozytywny wpływ na zdrowie dziecka i dorosłego

Fizjoterapia, podobnie jak inne dziedziny nauki, rozwija się nieustannie. Dzięki coraz nowocześniejszym metodom badań i zaangażowaniu rehabilitantów, opracowywane są innowacyjne metody usprawniania, bardzo często dostosowane do konkretnych schorzeń i przypadłości chorego. Jedną z nich jest metoda NDT-Bobath, która swoją popularność zawdzięcza doskonałym wynikom w rehabilitacji niemowląt z napięciem mięśniowym. Co ważne, sprawdza się ona również w przypadku innych dolegliwości, o czym przeczytać można w poniższym artykule.

Bobath – historia

Korzenie koncepcji NDT-Bobath sięgają ubiegłego wieku. Już w 1943^[1] roku małżeństwo Czeskich neurofizjologów, Karel i Berta Bobath, podjęli się sformułowania metody rehabilitacji, której głównym celem było pomaganie chorym z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Za moment przełomowy w historii tego sposobu usprawniania uznać można dwie daty: rok 1951, w którym założono pierwsze centrum rehabilitacyjne w pełni poświęcone metodzie, oraz rok 1970, w którym światło dzienne ujrzała publikacja Berthy Bobath dotycząca hemiplegii.^[2]

Powszechnie uznaje się, że małżeństwo Bobathów to prekursorzy w swojej dziedzinie. Jako pierwsi podjęli się trudu, by w swoich koncepcjach położyć nacisk na uważne przestudiowanie sekwencji rozwojowych dziecka i dostosowanie fizjoterapii do naturalnych funkcji motorycznych. Doskonałe wyniki w rehabilitacji oraz bezustanny rozwój metody do dzisiejszego dnia przekładają się na jej niesłabnącą popularność.

Główne założenia fizjoterapii

Metoda NDT-Bobath kojarzy się głównie z rehabilitacją dziecięcą. Pomimo to, jej założenia stosuje się również w usprawnianiu dorosłych. Opiera się ona o kilka podstawowych założeń^[3], do których należą:

•  Wyrównanie nieprawidłowego napięcia postularnego; obniżenie lub podniesienie napięcia, gwarantując lepszą kontrolę nad ruchem
•  Pobudzenie prawidłowych mechanizmów postawy i wykształcenie reakcji automatycznych
•  Przekształcenie nieprawidłowych wzorców ruchu i postaw, poprzez działania zbliżające chorego do prawidłowych doświadczeń sensomotorycznych
•  Działanie prewencyjne, pozwalające zredukować szansę powstania przykurczów i deformacji

Charakterystyczną cechą fizjoterapii jest również fakt, że przeprowadza się ją usprawniając kompleksowo całe ciało pacjenta, co pozwala na wspomniane wyżej wypracowanie odpowiednich postaw i mechanizmów ruchu.

NDT-Bobath a mózgowe porażenie dziecięce

Fakt, że fizjoterapia metodą Bobath rozpoznawalna jest głównie jako forma rehabilitacji dzieci, wynika bezpośrednio z jej pozytywnego wpływu na pacjentów cierpiących na mózgowe porażenie dziecięce.

Liczne badania oraz ilość publikacji dotyczących tego problemu jasno wskazuje na to, że fizjoterapia prowadzona metodą Bobath na dzieciach z porażeniem, znacząco wpływa na poprawę funkcji motorycznych.^[4] Koryguje również patologie ruchowe, pomagając wykształcać prawidłowe, zdrowe wzorce.

Na przykładzie badań przeprowadzonych wśród pacjentów usprawnianych NDT-Bobath, stwierdzić można, co następuje:

• dzieci ze zdecydowanie większą łatwością samodzielnie unoszą głowę
• przetaczanie się na boki sprawia pacjentom mniejszą trudność
• usprawnianie znacząco skraca czas, którego chorzy potrzebowali, by samodzielnie przyjmować pozycję siedzącą
• umiejętność pełzania i czworakowania szybciej opanowały dzieci rehabilitowane
• NDT-Bobath znacząco ułatwia, a czasami umożliwia samodzielne chodzenie^[5]

Jasnym jest, że rozpoznawalność metody NDT-Bobath wypływa z doskonałych wyników, które gwarantują rodzicom oparcie i nadzieję, a ich chorym dzieciom szansę na efektywną rehabilitację. Między innymi dlatego MediStuff wśród swoich specjalistów posiada rehabilitantów specjalizujących się w tej formie usprawniania.

NDT-Bobath w rehabilitacji dorosłych po udarze mózgu

Udar mózgu to jedna z najbardziej częstych przyczyn śmierci wśród osób dorosłych, której ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Sam udar nie zawsze kończy się jednak równie tragicznie. Bardzo często w wyniku jego powstania występują u chorego następstwa, które w części przypadków można próbować leczyć za pomocą fizjoterapii.

Również i w tym przypadku NDT-Bobath zdaje sprawdzian przydatności jako narzędzie doprowadzające pacjentów do zdrowia. W odróżnieniu od rehabilitacji dziecięcej, usprawnianie dorosłego wspierane jest poprzez polecania głosowe. Starszy pacjent, nawet po udarze mózgu, jest w stanie lepiej współpracować z rehabilitantem, niż dziecko. Otwiera to nowe możliwości, by łatwiej wykorzystać dodatkowe narzędzia fizjoterapii, takie jak chociażby łańcuch kinematyczny.^[6] Komunikacja między specjalistą, a chorym, gwarantuję podwyższoną efektywność metody.

Badania potwierdzają to, o czym zaświadcza również popularność NDT-Bobath; jej skuteczność. Wg raportów z roku 2016 wypada ona zdecydowanie lepiej na tle innych metod rehabilitacji w przypadku leczenia osób po udarze.^[7]

Podsumowanie

NDT-Bobath to bez wątpienia metoda rehabilitacji nie tylko popularna, ale i skuteczna. Świetnie sprawdza się nie tylko w usprawnianiu dzieci, ale również dorosłych. W ciągu kilkudziesięciu lat od swojego powstania jest w dalszym ciągu rozwijana i modyfikowana, by sprostać potrzebom pacjentów. Jej doskonałe wyniki widzimy również w swojej codziennej pracy, którą prowadzimy, wykorzystując tę metodę terapii. W MediStuff posiadamy nie tylko wiedzę, ale i doświadczenie, które pozwalają nam sukcesywnie nieść pomoc, używając rehabilitacji techniką NDT-Bobath.

^[1] E. Mikołajewska, D. Mikołajewski, Metoda Bobath w rehabilitacji dorosłych i dzieci [w:] Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, nr. 1/2016 (18), s.8.

^[2] Tamże, s. 8.

^[3] K. Bagnowska, Czynniki wpływające na skuteczność rehabilitacji metodą NDT-Bobath u dzieci urodzonych przedwcześnie [w:] Nowa Pediatria, s. 67.

^[4] M. Chochowska, M. Zgorzalewicz-Stachowiak, E. Sereda-Wiszowaty, Wpływ wybranych czynników na skuteczność metody NDT-Bobath w usprawnianiu dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym [w:] Physiotherapy 2008, s. 11.

^[5]  Tamże, s. 13.

^[6] A. Skorupińska, K. Kostorz, S. Bojarska-Hurnik, Zastosowanie metody Bobath w rehabilitacji osób dorosłych po udarze niedokrwiennym mózgu [w:] Geriatria 2017, s. 132.

^[7] Tamże, s. 133.