Reumatyzm – skąd się bierze i jak sobie z nim radzić

Istnieje wiele chorób, które na tyle dobrze wpisały się do zbiorowej świadomości, że często pomija się ich wagę, bagatelizując przy tym skutki i następstwa. Zaliczyć do tego grona można między innymi choroby reumatoidalne, które kojarzą się z powszechnymi schorzeniami, jednoznacznie powiązanymi z procesem starzenia się. Czym jest reumatyzm i dlaczego nie należy go ignorować – tego dowiecie się z naszego tekstu!

Reumatyzm – co to takiego

Reumatyzm to wspólne określenie około setki różnorodnych chorób, które obejmują swoim działaniem cały układ ruchu, w tym między innymi stawy czy mięśnie. Mają one charakter typowo przewlekły. Ograniczają sprawność chorego, prowadząc do jego narastającej niepełnosprawności, której poziom zaawansowania zależny jest w dużej mierze od rodzaju schorzenia. I chociaż choroby reumatyczne przyczyniają się w wielu przypadkach do poważnych powikłań wielonarządowych, nie należy zapominać również o tym, że ogromny wpływ wywierają również na psychikę chorego.

Podział chorób reumatycznych

Zasadniczo choroby reumatyczne dzieli się na dwie grupy – zespół schorzeń zapalnych, takich jak na przykład reumatoidalne zapalenie stawów, oraz niezapalne, takie jak  np. choroba zwyrodnieniowa stawów. Dodatkowo wyróżnia się także choroby powiązane z innymi problemami ogólnoustrojowymi, takimi jak nowotwory.

Idąc dalej, same choroby można podzielić na dodatkowe podgrupy, co w roku 1983 zaproponowało American College of Rheumatology[1]. Według tej klasyfikacji wyróżnia się:

•      układowe choroby tkanki łącznej, jak np. bardzo powszechne reumatoidalne zapalenie stawów
•      spondyloartropatie, takie jak np. zespół Reitera
•      choroby zwyrodnieniowe stawów
•      choroby metaboliczne i gruczołów dokrewnych
•      zapalenia stawów
•      zaburzenia nerwowo naczyniowe
•      nowotwory
•      choroby kości i chrząstek, jak np. osteoporoza
•      zmiany zapalne w obrębie tkanek miękkich

Epidemiologia chorób reumatycznych

Badania sugerują, że chorobami reumatycznymi objęte może być nawet 40-50% populacji Europy. Z danych dotyczących Polski wynika jasno, że na różnorodne bóle reumatyczne skarżyło się nawet 60% badanych – w tym w większości kobiety, co odpowiada ogólnoświatowym statystykom, sugerującym, że mężczyźni są mniej narażeni na reumatyzm.

Jeśli mowa o samych przyczynach reumatyzmu, należy pamiętać, że pod tym pojęciem kryje się 100 zróżnicowanych jednostek chorobowych, wyróżniających się różnorodną genezą. Faktem jest jednak to, że wiele schorzeń reumatycznych posiada podłoże autoimmunologiczne, wynikające z uwarunkowań genetycznych lub środowiskowych.[2]

Diagnostyka chorób reumatycznych

Również diagnostyka reumatyzmu może różnić się w zależności od choroby. Zasadniczo jednak stan chorego ocenia się rozpoczynając rozpoznanie choroby od wywiadu z pacjentem, który pomaga określić rodzaj dolegliwości, a także wykluczyć lub potwierdzić wpływ czynników środowiskowych. Następnie lekarz przeprowadza badania uwzględniające układ ruchu, a w wyniku tych czynności decyduje się na kolejne badania laboratoryjne lub radiologiczne. Na ich podstawie można przeprowadzić diagnozę, która pomaga określić rodzaj choroby reumatycznej.

Leczenie chorób reumatycznych

Leczenie chorób reumatycznych dobiera się na podstawie konkretnego schorzenia, które trapi pacjenta. Niezależnie od tego, nie należy zapominać o dwóch niezwykle ważnych czynnikach, wpływających na przebieg choroby.

Pierwszy z nich to tak zwane “okno terapeutyczne”, czyli odpowiednie działania podjęte przez lekarza, umożliwiające wczesne wykrycie problemów reumatycznych. Również w przypadku reumatyzmu profilaktyka jest niezwykle ważna! Wczesne wykrycie problemu, które jest możliwe przez częste wizyty u lekarza i niebagatelizowanie oznak chorób, może przyczynić się do gwałtownego wyhamowania rozwoju choroby. Chociaż wiele schorzeń reumatycznych należy do problemów nieuleczalnych, należy pamiętać, że ich rozwój oraz skutki można opanować.

Drugim ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój chorób reumatycznych jest dieta. Na przykładzie badań widać wyraźnie, że wiele chorób reumatycznych wyhamowuje odpowiednia suplementacja lub potrawy, które pomagają wzmocnić organizm. Za szczególnie cenne uznaje się tu diety bogate w kwasy omega-3.[3]

Podsumowując – reumatyzm to określenie wielu różnych schorzeń, które mogą powodować naprawdę poważne zmiany w organizmie. Na szczęście istnieją sposoby ich leczenia, tym bardziej skuteczne, im szybciej rozpozna się konkretną chorobę!

[1] B. Kwiatkowska, F. Raciborski, M. Maślińska, A. Kłak, J. Gryglewicz, P. Samel-Kowalik, Wczesna diagnostyka chorób reumatycznych – ocena obecnej sytuacji i rekomendacje zmian, s. 15.

[2] Tamże, s. 27.

[3] T. Tatara, P. Snakowska, Rola diety w reumatoidalnym zapaleniu stawów – przegląd systematycznych badań [w:] Medycyna Rodzinna, nr. 2, r. 2005, s. 75.