Zawał serca – przyczyny, profilaktyka, rehabilitacja

Zawał serca to niezwykle poważna przypadłość, która stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce.[1]Należy on do grupy schorzeń, które mogą dotknąć każdego z nas, jednak nie oznacza to wcale, że nie da się przed nim uchronić. Jakie działania profilaktyczne warto stosować, by zminimalizować ryzyko zawału? Miedzy innymi tego dowiecie się z poniższego artykułu!

Skąd bierze się zawał serca?

W przypadku powstania zawału serca statystyki nie pozostawiają wątpliwości – ponad 90% przypadków choroby spowodowane jest zamknięciem tętnicy poprzez zakrzep uruchomiony pęknięciem blaszki miażdżycowej zwężającej tętnice.[2]

Zawał serca, znany również jako ostry zespół wieńcowy, wiąże się zatem bezpośrednio z ograniczeniem przepływu krwi przez tętnicę. Inne jednostki chorobowe, które bezpośrednio łączą się z zawałem serca i zwiększają jego ryzyko, to między innymi miażdżyca, cukrzyca, nadmierna otyłość.

Profilaktyka zawałowa

Paradoksalnie, na obniżenie powstania ryzyka zawału można wpłynąć w stosunkowo łatwy sposób; rezygnując z kilku niezdrowych nawyków, które mają bezpośredni wpływ na nasz układ krążenia. Chodzi tu przede wszystkim o:

• zrezygnowanie z niezdrowego jedzenia
• zrezygnowanie z papierosów i alkoholu
• regularną aktywność fizyczną

Wpływ powyższych czynników na zachowanie zdrowia (nie tylko w kontekście choroby wieńcowej) jest oczywisty; dowodzą go liczne badania. Sam wysiłek fizyczny, a więc regularne ćwiczenia wykonywane codziennie, pozytywnie działają w profilaktyce między innymi choroby niedokrwiennej serca, ale również i innych chorób serca i układu krążenia.[3] Wśród mężczyzn w wieku 45-60 lat zawał serca łączy się bezpośrednio z wyżej wymienionymi zagadnieniami[4], dlatego nie powinien dziwić fakt, zrezygnowanie ze szkodliwych nałogów zdecydowanie poprawia jakość życia.

Objawy zawału

Zawał serca to stan wyróżniający się wieloma objawami, których nie należy lekceważyć. Należą do nich między innymi:

• charakterystyczny ból w klatce piersiowej, objawiający się uczuciem pieczenia lub dławienia, rozchodzący się od szyi aż do lewego ramienia lub klatki piersiowej czy brzucha
• niestabilne bicie serca
• przyspieszone tętno
• generalne złe samopoczucie; problemy z oddychaniem, uczucie gorąca albo zimna

Rehabilitacja po zawale serca

Rehabilitacja kardiologiczna to zespół czynności, które mają na celu poprawienie stanu chorego po zawale – mowa jednak nie tylko o poprawie warunków fizycznych, ale również psychicznych i socjalnych.[5] By odniosła zamierzony, pozytywny skutek, należy ją rozpocząć najszybciej jak to możliwe, najlepiej już w kilka dni po przebytym zawale serce.

Biorąc pod uwagę jej cel, rehabilitacja pozawałowa powinna skupiać w sobie pracę kilku ekspertów; między innymi fizjoterapeuty, ale również i dietetyka czy psychologa.

W fizycznym usprawnianiu chorego najważniejszą rolę odgrywać będzie odpowiednio dobrany zestaw ćwiczeń, mający na celu zaktywizować organizm chorego poprzez regularny trening umiarkowanie obciążający ciało pacjenta.[6]

Ćwiczenia przeprowadzane przez fizjoterapeutę skupiają się w tym przypadku na oddechu oraz relaksacji mięśni,  ćwiczeniach dynamicznych dużych grup mięśniowych, pionizacji pacjenta, a w późniejszym etapie – na asystowanych próbach chodzenia po schodach oraz krótkich spacerach. W przypadku chorych o umiarkowanym ryzyku, dobrze tolerujących wysiłek fizyczny, zwiększa się natężenie ćwiczeń, poszerzając ich wachlarz o ćwiczenia ogólnousprawniające, gimnastykę, ćwiczenia na rowerze stacjonarnym lub bieżni, a także innych sprzętach rehabilitacyjnych oraz ćwiczeniach oporowych.[7]

Warto pamiętać, że rehabilitacja pozawałowa – co udowadnia nasz artykuł – to sprawa skomplikowana i kompleksowa, w przypadku której opieka specjalistów jest nieodzowna. Ze względu na to w MediStuff dokładamy wszelkich starań, by stale pogłębiać wiedzę i doświadczenie naszych rehabilitantów w zakresie usprawniania tego typu, by z najwyższym profesjonalizmem mogli zadbać o potrzeby chorych wymagających tak drobiazgowej opieki.

[1] I. Wróblewska, M. Lewicka, J. Błaszczuk, Styl życia a ryzyko rozwoju zawału mięśnia sercowego. Badania własne przeprowadzone w terenie województwa opolskiego [w:] Family Medicine & Primary Care Reviwe 2013; 15, 2, s. 202.

[2] Tamże, s. 202.

[3] W. Drygas, A. Jegier, Zalecenia dotyczące aktywności ruchowej w profilaktyce chorób układu krążenia, s. 2.

[4] I. Wróblewska, M. Lewicka, J. Błaszczuk, Styl życia a ryzyko rozwoju zawału mięśnia sercowego. Badania własne przeprowadzone w terenie województwa opolskiego [w:] Family Medicine & Primary Care Reviwe 2013; 15, 2, s. 203.

[5] R. Piotrowicz, J. Wolszakiewicz, Rehabilitacja kardiologiczna pacjentów po zawale serca [w:] Folia Cardiologica Excerpta 2008, tom 3, nr. 12, s. 559.

[6] Tamże, s. 560.

[7] Tamże, s. 561.